Przedsiębiorcy z Polski na rynku norweskim: Jak prowadzić działalność gospodarczą w Norwegii?

Norwegia, będąca jednym z najbogatszych krajów świata, charakteryzuje się stabilną gospodarką oraz przewidywalnymi przepisami prawnymi. Dzięki temu stanowi atrakcyjne miejsce dla przedsiębiorców, zwłaszcza z branży budowlanej i okołobudowlanej. Polskie firmy, które posiadają już doświadczenie, powinny rozważyć ekspansję na rynek norweski.

Jeśli prowadzisz już działalność w Polsce czy innych krajach i zastanawiasz się nad wejściem na rynek norweski, warto skorzystać z doradztwa w celu wyboru odpowiedniej formy działalności. To, czy lepszym wyborem będzie spółka akcyjna (odpowiednik polskiej spółki z o.o.), czy oddział zagranicznej firmy (NUF), zależy od wielu czynników.

Czym jest NUF?

NUF, czyli Norskregistrert Utenlandsk Foretak, to norweski oddział zagranicznej firmy. Ta forma działalności pozwala polskim przedsiębiorcom prowadzić działalność w Norwegii bez konieczności rejestracji nowej firmy na miejscu. NUF umożliwia korzystanie z międzynarodowej renomy firmy macierzystej oraz przy pewnych założeniach transferowanie zysków do Polski i korzystanie z niższych podatków.

Podatki

W uproszczeniu w przypadku NUF założonego przez zagraniczny podmiot, gdzie cała działalność jest zarządzana i prowadzona w Norwegii, zarówno firma, jak i NUF będą zazwyczaj uznawane za mające siedzibę podatkową w Norwegii i będą podlegać opodatkowaniu w Norwegii za całą swoją działalność.

Jeżeli firma ma siedzibę w Norwegii, a zarządzanie odbywa się w Polsce, tylko oddział będzie podlegał opodatkowaniu w Norwegii za działalność prowadzoną przez stałe miejsce prowadzenia działalności w Norwegii.

Obowiązek podatkowy może być ograniczony, jeśli NUF jest zarządzany z zagranicy i nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności ani siedziby w Norwegii. Również umowy podatkowe między Norwegią a krajem macierzystym mogą mieć wpływ na obowiązek podatkowy. Dlatego warto zapoznać się z ewentualnymi umowami podatkowymi.

Opodatkowanie pracowników

Zgodnie z ogólną zasadą pracownicy w Norwegii podlegają opodatkowaniu od wszystkich dochodów uzyskanych w Norwegii. Jeżeli pracownik przebywa w kraju dłużej niż 183 dni w ciągu ostatnich 12 miesięcy lub 270 dni w ciągu 36 miesięcy, podlega również obowiązkowi podatkowemu od dochodu i majątku za granicą. Nazywa się to globalnym zobowiązaniem podatkowym. Zobowiązanie podatkowe wobec Norwegii może być ograniczone umową podatkową zawieraną z krajem zamieszkania pracownika.

Wnioski o obniżenie podatku lub zwolnienie z podatku wynikające z umowy podatkowej muszą być składane przez samego pracownika przy składaniu zeznania podatkowego za każdy rok dochodowy. W takich przypadkach pracownik musi również być w stanie udokumentować pobyt zgodnie z umową podatkową w innym kraju. Większość zagranicznych pracowników, którzy są nowi w Norwegii, automatycznie przystępuje do dobrowolnego systemu podatkowego zwanego podatkiem u źródła (Kildeskatt), kiedy ubiegają się o kartę podatkową. W tym schemacie podatkowym płacą stały procent podatku, który jako pracodawca potrącasz z wynagrodzenia swoich pracowników. Jeśli pracownicy są objęci systemem potrącania podatku Kildeskatt od pensji, po otrzymaniu wynagrodzenia nie muszą już nic robić ze swoim podatkiem. Nie składają zeznania podatkowego i nie otrzymują rozliczenia podatkowego.

Stawki minimalne i koszty pracownicze

W Norwegii obowiązują minimalne stawki wynagrodzenia w wielu branżach, które muszą być przestrzegane przez wszystkich pracodawców. Każdy pracownik pracujący na terenie Norwegii musi być wynagradzany zgodnie z tymi stawkami, co gwarantuje godziwe warunki pracy. Szczegółowe informacje na temat minimalnych stawek wynagrodzenia w różnych branżach można znaleźć na stronie internetowej norweskiego Urzędu Inspekcji Pracy: https://www.arbeidstilsynet.no/arbeidsforhold/lonn/minstelonn/. Upraszczając, koszty pracownicze po stronie pracodawcy to około 30% dodatkowych wydatków związanych z zatrudnieniem.

Podatek VAT (mva)

Jeśli jako zagraniczna firma wykonujesz zlecenia w Norwegii, musisz przestrzegać norweskich przepisów dotyczących VAT, tak jak norweskie przedsiębiorstwa. Oznacza to, że jeśli wartość sprzedaży w Norwegii przekracza 50 000 koron w ciągu 12 miesięcy, musisz zarejestrować działalność w Rejestrze VAT. Rejestracja musi zostać dokonana niezależnie od czasu trwania zlecenia.

Procedury rejestracyjne i administracyjne

Aby założyć NUF, należy przejść kilka kluczowych kroków:

• Rejestracja w norweskim rejestrze przedsiębiorstw (Brønnøysundregistrene).
• Złożenie dokumentów rejestracyjnych, w tym aktu założycielskiego firmy macierzystej oraz informacji o planowanej działalności na terenie Norwegii.
• Uzyskanie numeru organizacyjnego, który jest niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej.
• Rejestracja w norweskim systemie podatkowym oraz zgłoszenie pracowników do norweskiego urzędu skarbowego.

O ile samo założenie działalności nie trwa długo, obecnie w Norwegii są wyraźne problemy z założeniem konta bankowego. Może to trwać nawet dwa miesiące. Dlatego zachęcamy do odpowiednio wczesnego rozpoczęcia procedury zakładania działalności, jeśli jest taka potrzeba.

Spółka akcyjna (odpowiednik spółki z o.o.) 

W wielu sytuacjach lepszym wyborem będzie założenie spółki akcyjnej w Norwegii. Jest to popularna forma prowadzenia działalności, która cieszy się zaufaniem kontrahentów i ogranicza ryzyko do wysokości kapitału zakładowego.

Proces zakładania spółki akcyjnej w Norwegii jest bardzo podobny do zakładania spółki z o.o. w Polsce. Minimalny kapitał zakładowy wynosi 30 000 NOK.

Proces zakładania spółki akcyjnej w Norwegii:

1. Przygotowanie dokumentów:
   • Akt założycielski: Dokument zawierający podstawowe informacje o spółce, takie jak nazwa, siedziba, cel działalności, kapitał zakładowy.
   • Statut spółki: Określa zasady funkcjonowania spółki, prawa i obowiązki akcjonariuszy.
2. Otwarcie konta bankowego:
   • Spółka musi otworzyć norweskie konto bankowe, na które zostanie przelany kapitał zakładowy. Konto bankowe jest niezbędne do rejestracji samej spółki.
3. Kapitał zakładowy:
   • Minimalny kapitał zakładowy wynosi 30 000 NOK, który musi być wpłacony przed rejestracją spółki.
4. Rejestracja w Brønnøysundregistrene:
   • Spółka musi zostać zarejestrowana w norweskim rejestrze przedsiębiorstw (Brønnøysundregistrene).
   • Wypełnienie formularza założycielskiego oraz dostarczenie wymaganych dokumentów, takich jak akt założycielski i statut.
5. Uzyskanie numeru organizacyjnego:
   • Po zarejestrowaniu spółki otrzymuje ona unikalny numer organizacyjny, który jest niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej.
6. Rejestracja w urzędzie skarbowym:
   • Spółka musi być zarejestrowana w norweskim systemie podatkowym.
   • Rejestracja w Rejestrze VAT, jeśli roczny obrót przekroczy 50 000 NOK.
7. Zgłoszenie pracowników:
   • Jeśli spółka planuje zatrudniać pracowników, muszą oni być zgłoszeni do norweskiego urzędu skarbowego i ubezpieczenia społecznego.
8. Zgłoszenie do innych rejestrów:
   • W zależności od rodzaju działalności spółka może wymagać dodatkowych rejestracji, np. w rejestrze handlowym, rejestrze branżowym.

Wsparcie od MTA Group

W MTA Group wspieramy wiele firm, których właściciele mieszkają w Polsce. Obsługujemy przedsiębiorstwa zatrudniające od kilku do kilkuset pracowników. Nasz zespół pomaga w wielu aspektach związanych z rozpoczęciem działalności w Norwegii. Oferujemy pomoc w rejestracji firmy, znajomości przepisów oraz umawianiu wizyt w urzędach skarbowych dla pracowników, z możliwością asysty językowej. Współpracujemy z polskojęzycznymi adwokatami w Norwegii. Mamy ponad 400 aktywnych klientów, co umożliwia nam łączenie wykonawców z podwykonawcami i tworzenie synergii w biznesie.

Podsumowanie

Ekspansja na norweski rynek może być bardzo opłacalna dla polskich przedsiębiorców. Stabilna gospodarka i przewidywalne przepisy sprawiają, że Norwegia jest atrakcyjnym miejscem do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przedsiębiorcy zainteresowani ekspansją na rynek norweski powinni skorzystać z profesjonalnych usług doradczych, aby upewnić się, że wszystkie aspekty prawne i podatkowe są prawidłowo załatwione. Norwegia, z jej bogatymi zasobami i przyjaznym otoczeniem biznesowym, może być doskonałym miejscem na rozwinięcie skrzydeł przez polskie firmy.

Sebastian Welk partner w MTA Group AS

Zdjęcie: Daniel Zega