Reklamy
Zrównoważony rozwój – nowy paradygmat zarządzania nowoczesną firmą
Pojęcie zrównoważonego rozwoju jest obecne w debacie publicznej i ekonomicznej od wielu lat. Jednak dopiero stosunkowo niedawno świat biznesu rozpoczął intensywne wysiłki, aby wpisać je w realne działania. Dotychczas wiele organizacji skupiało się głównie na narracji wizerunkowej, której celem było budowanie pozorów zaangażowania w tworzenie lepszego świata. Dziś, w kontekście przyspieszających zmian gospodarczych i klimatycznych, firmy muszą zmierzyć się z pytaniem: jak stworzyć gospodarkę zdolną zapewnić kolejnym pokoleniom świat bezpieczny i gotowy na dalszy zrównoważony rozwój?
Strategia zrównoważonego rozwoju to dziś element, którego nie może zabraknąć w modelu biznesowym żadnego przedsiębiorstwa chcącego skutecznie konkurować na rynku. Wielu liderów korporacji oraz rodzimych firm lokalnych zaczęło zdawać sobie sprawę z ważności zagadnień związanych z ESG (Environmental, Social, Governance) i wdraża strategie zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. W ostatnich latach znacząco wzrosło zainteresowanie tym obszarem zarówno ze strony inwestorów, jak i konsumentów. Firmy coraz częściej dostrzegają, że długoterminowy sukces biznesowy wymaga odpowiedzialnego podejścia do tych zagadnień.
ESG, czyli jak zmienia się obraz współczesnej gospodarki
ESG to skrót od trzech głównych obszarów, które są brane pod uwagę w zarządzaniu korporacyjnym i inwestowaniu w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Obejmuje kwestie związane z wpływem działalności biznesowej na środowisko naturalne, takie jak zmiany klimatyczne, zużycie energii, zarządzanie odpadami, ochrona bioróżnorodności i zasobów naturalnych. Kwestie społeczne koncentrują się na relacjach firmy z otoczeniem – obejmują m.in. relacje z pracownikami, bezpieczeństwo pracy, równość i różnorodność, prawa człowieka czy zaangażowanie społeczne. Z kolei obszar zarządzania (Governance) spaja działania, definiując narzędzia do skutecznego wdrażania strategii, takie jak etyka biznesu, przejrzystość, struktura korporacyjna czy wynagrodzenia kadry zarządzającej.
Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), ogłoszona przez Unię Europejską, nakłada na firmy obowiązek raportowania działań niefinansowych, obejmując coraz większe grono przedsiębiorstw. Dyrektywa ma na celu wzmocnienie roli firm w realizacji celów zrównoważonego rozwoju oraz wsparcie unijnych priorytetów związanych z klimatem i ochroną środowiska. Wprowadza jednolity standard ESRS (European Sustainability Reporting Standards), który poprawia spójność i porównywalność raportów oraz podnosi ich jakość poprzez bardziej szczegółowe dane dostarczane przez firmy. Wiele organizacji w Polsce już rozpoczęło przygotowania do wdrożenia nowych wymogów. Pierwsze raporty zgodne z CSRD zostaną opublikowane w 2025 roku, obejmując dane za rok 2024. Jednak stopień gotowości firm jest różny i zależy w dużej mierze od poziomu dotychczasowej świadomości zrównoważonego rozwoju oraz umiejętności identyfikacji kluczowych obszarów wpływu. Proces ten wymaga holistycznego podejścia, które obejmuje nie tylko zrozumienie obowiązujących przepisów, ale też wdrożenie systemów monitorowania, analiz i raportowania. Kluczowe jest tutaj zaangażowanie całej organizacji, a także alokacja odpowiednich zasobów, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych.
Jak wdrożyć taką zmianę w firmie?
Stworzenie zespołu ekspertów, którzy umiejętnie połączą kluczowe elementy strategii ESG z modelem biznesowym firmy, to ogromne wyzwanie zarówno organizacyjne, jak i budżetowe. Zespół ten musi rozumieć zasady zrównoważonego rozwoju, znać przepisy prawa i dogłębnie poznać strukturę firmy, aby opracować strategię dopasowaną do rzeczywistego wpływu organizacji na środowisko i społeczeństwo. Kluczowym elementem wdrożenia jest powołanie lidera ESG – osoby odpowiedzialnej za kierowanie procesem zmian, posiadającej wpływ na decyzje podejmowane przez zarząd. Dzięki temu raportowanie ESG może stać się nie tylko obowiązkiem, ale także szansą na transformację firmy w nowoczesne, zrównoważone przedsiębiorstwo.
Ideą raportowania niefinansowego (zrównoważonego rozwoju) jest opisanie wszystkich miękkich obszarów, które do tej pory nie były brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji biznesowych, a stanowiły jedynie elementy uzupełniające. ESG ma szansę stać się nowym paradygmatem zarządzania przedsiębiorstwami, który zmienia filozofię biznesu. Kluczowym wyzwaniem dla firm jest znalezienie sposobu, aby wdrażanie zasad ESG przynosiło korzyści nie tylko społeczeństwu i środowisku, ale także klientom, dostawcom i samej organizacji. Nowe pokolenia konsumentów i pracowników oczekują od firm działań zgodnych z ich wartościami. Zgodnie z raportem Bain & Company „The Visionary CEO’s Guide to Sustainability” z 2023 roku 70% pracowników rozważa zmianę pracodawcy, jeśli ich firma nie inwestuje w zrównoważony rozwój i dbałość o pracowników.
Czy to się jednak opłaca?
Wprowadzenie zrównoważonego modelu zarządzania może przynieść firmom wiele korzyści, takich jak zwiększenie efektywności operacyjnej, ograniczenie ryzyka regulacyjnego czy poprawa relacji z interesariuszami. Konsumenci są coraz bardziej świadomi i chętnie wybierają produkty firm, które hołdują zasadom zrównoważonego rozwoju. Takie podejście buduje pozytywny wizerunek, zwiększa lojalność klientów, i ułatwia przyciąganie nowych nabywców. Zadowolenie pracowników również rośnie w organizacjach, które stosują etyczne i odpowiedzialne praktyki. Wpływa to na ich zaangażowanie i efektywność, a także ułatwia przyciąganie nowych talentów. Z kolei inwestorzy doceniają odpowiedzialne podejście firm, co ułatwia dostęp do kapitału i buduje stabilność finansową.
Aby sprostać wymaganiom UE, firmy muszą podejść do ESG w sposób strategiczny, opierając swoje działania na szczegółowej analizie wpływu i kontekstu działalności. Ważne jest określenie konkretnych celów oraz kształtowanie kultury organizacyjnej, która wspiera zrównoważony rozwój. Proces ten wymaga zaangażowania całej organizacji i elastyczności w dostosowywaniu działań do zmieniających się realiów rynkowych. Transformacja w kierunku zrównoważonego rozwoju to nie tylko obowiązek wynikający z regulacji, ale także szansa na zbudowanie trwałej przewagi konkurencyjnej i adaptację do wymagań gospodarki przyszłości. Liderami rynku pozostaną firmy, które skutecznie połączą dbałość o środowisko, społeczeństwo i odpowiedzialne zarządzanie z celami biznesowymi.
TOMEK SMORGOWICZ
Doświadczony ekspert ds. ESG w obszarze strategii, raportowania oraz tworzenia zrównoważonych modeli zarządzania. Wykładowca akademicki, szkoleniowiec, doradca zarządów firm i auditor GRI (Global Reporting Initiative) dla międzynarodowych jednostek certyfikujących. Partner zarządzający w firmie konsultingowej FSD (For Sustainable Development) – na co dzień pracuje z firmami, przygotowując je do spełnienia wymagań dyrektywy CSRD (Corporate Sustianability Reporting Directive) oraz ewolucji w kierunku GOZ (Gospodarki Obiegu Zamkniętego). Doktor Wydziału Prawa i Zarządzania Università degli Studi del Sannio, Benevento we Włoszech oraz wykładowca i ekspert Uniwersytetów WSB Merito. W 2015 roku nominowany, a 2021 uhonorowany nagrodą „Ludzie, którzy zmieniają biznes” Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Pełnomocnik Zarządu ds. ESG Pracodawców Pomorza oraz Przewodniczący Zespołu Doradczego ds. ESG przy Biurze Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.
zdjęcia: FOTO Sylwester Ciszek
