Strategia rozwoju mikroprzedsiębiorstwa. Czy faktycznie jest potrzebna?

Prawda jest taka, że mikroprzedsiębiorstwo mikroprzedsiębiorstwu nie jest równe, dlatego trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie „czy strategia rozwoju jest faktycznie potrzebna?”

Możesz być jednoosobową działalnością gospodarczą, która współpracuje wyłącznie z jednym i tym samym podmiotem w oparciu o umowę o współpracy już od 5 lat.

Czy potrzebna Ci będzie wówczas strategia? Wątpię, bo i po co? Chyba tylko po to, by wyznaczyć własną ścieżkę rozwoju w tejże organizacji, ale prawda jest taka, że Ty nie tyle robisz biznes, co po prostu stworzyłeś sobie stanowisko pracy.

Choć jeśli chcesz, to jasne, zrób strategię. Może dzięki temu przejrzysz na oczy i zobaczysz, że prawdziwego biznesu z tego nie będzie. Myślę jednak, że to strata czasu, bo przecież wiedziałeś na co się piszesz.

Weźmy jednak inny przykład:

• Jesteś jednoosobową działalnością gospodarczą, nie współpracujesz na zasadach wyłączności, a realizujesz zlecenia dla różnych podmiotów i to z różnego zakresu (w ramach profilu prowadzonej działalności). Pracy jest sporo, ale nie zatrudniasz pracowników, bo według Ciebie, nie stać Cię na nich jeszcze.
• Prowadzisz spółkę z o.o. i jesteś jedynym zatrudnionym. Działasz w oparciu o model dystrybucyjny, tzn. pozyskujesz zlecenia i dalej je podzlecasz. Z miesiąca na miesiąc zleceń przybywa, a Twoja dostępność się kurczy.
• Masz jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę z o.o., zatrudniasz pracowników, realizujesz sporo zleceń i biznes się rozkręca. Ale uważasz, że pracownicy wymagają kontroli, bo bez Ciebie nie wiedzą, co mają robić. Spędzasz więc w pracy kilkanaście godzin na dobę.

W żadnym ze wskazanych przypadków nie została dotychczas opracowana strategia (a przynajmniej tak się wydaje), pojawia się więc pytanie „czy skoro do tej pory wszystko działało, to ta strategia jest w ogóle potrzebna?”.

Zanim odpowiem, pozwól jednak, że o coś dopytam: jak tam Twoje życie prywatne? Do czego zmierzasz ze swoim biznesem? Co chcesz osiągnąć?

Mikroprzedsiębiorco, jeśli chcesz zamienić to, co teraz robisz w prawdziwy biznes, który przynosi przychody (a co ważniejsze – dochody), a jednocześnie nie wymaga Twojej obecności 24 godziny na dobę, bo ludzie wiedzą, co mają robić, dzięki czemu Ty masz czas na  życie, to – odpowiadając na tytułowe pytanie – tak, strategia rozwoju jest Ci faktycznie potrzebna.

Zacznę od wyjaśnienia, czym w ogóle jest strategia rozwoju w rozumieniu dokumentu?

Strategia rozwoju jest pewnym perspektywicznym planem, który zawiera opis zasad i sposobów zarządzania rozwojem przedsiębiorstwa w dłuższym horyzoncie czasowym określając działania, jakie należy podjąć, aby firma mogła funkcjonować i rozwijać się.

Powiedzmy sobie coś wprost. Każde przedsiębiorstwo, niezależnie od jego wielkości, ma tylko trzy możliwości: upadnie, będzie wiecznie walczyć o przetrwanie albo postawi na rozwój. O tych pierwszych nie ma co wspominać, natomiast różnica pomiędzy dwoma kolejnymi jest taka, że tylko Ci ostatni są w stanie wygrywać swoje „być” w walkach podobnych choćby do tej niedawno stoczonej (a może i nadal toczącej się) przez nas wszystkich, czyli COVID-19.

Dlaczego tak jest, tzn. dlaczego zazwyczaj wygrywają Ci, którzy się rozwijają?

Wygrywają, bo patrzą długodystansowo, a przez to muszą się zabezpieczać na przyszłość. Mają strategię.

Oczywiście, może zdarzyć się, że jesteś jedną z tych osób, która czytając to myśli „ja nie miałem strategii i przetrwałem”. I owszem, może nie miałeś, ale skoro przetrwałeś, to jednak strategia była. Może nie przed pandemią. Może po prostu powstała w momencie, gdy zrozumiałeś, że Twój okręt zwany firmą zatonie, jeśli czegoś nie zmienisz.

A może Twoja firma jest jedną z tych, które zarobiły podczas pandemii? Gratuluję. Pytanie, jak sobie z tym poradziłeś? Czy była to praca od świtu do zmierzchu, bez chwili wytchnienia by nie przepuścić okazji? Czy może spokojne działanie, zgodnie ze strategią rozwoju, w której już dawno opisałeś sposób postępowania w sytuacji wzmożonego ruchu ze strony klientów? No właśnie.

Ok, a zatem wiesz już, że strategia rozwoju przyda Ci się w czasach kryzysu, ale czy tylko wtedy? Oczywiście, że nie.

Opracować strategię warto zawsze i to niezależnie od tego, na którym etapie rozwoju jest Twoja firma.

Jeśli dopiero zaczynasz, to strategia pozwoli Ci spojrzeć na swój biznes z lotu ptaka, dzięki czemu zauważysz więcej niż gdybyś działał z dnia na dzień.

Jeśli jesteś na etapie wzrostu, to prawdopodobnie i tak działasz zgodnie ze strategią, tyle, że w sposób nieformalny.

A jeśli jesteś na etapie dojrzałości, to na pewno masz strategię, którą warto po prostu od czasu do czasu odświeżyć (chyba, że to już czas na opracowanie strategii na kolejne lata działania firmy).

Co powinno się znaleźć w strategii rozwoju?

Takie zupełne minimum to:

• charakterystyka firmy i rynku, na którym działa, w tym określenie fazy jej rozwoju na tle sektora,
• analiza makrootoczenia (np. PEST, luka strategiczna, QUEST) i mikrootoczenia (np. analiza 5 sił portera, mapa grup strategicznych),
• analiza potencjału wewnętrznego (np. metody portfelowe),
• analiza SWOT i TOWS,
• opis koncepcji marketingu mix (4P, 7P, 4C),
• szczegółowy opis modelu biznesowego, z mocnym wyszczególnieniem struktury przychodów i kosztów,
• określenie wizji, misji, celów strategicznych, operacyjnych, taktycznych, ustalenie mierników postępów,
• opis wybranej strategii działania w oparciu o wyniki przeprowadzonych analiz.

Wiem, że taka ilość materiału do opracowania może nie brzmieć zbyt zachęcając, ale mowa przecież o Twoim biznesie. To nie jest zwykła praca domowa na zasadzie opracować, zaliczyć i wyrzucić. To plan działania i rozwoju Twojej firmy. Dzisiaj inwestujesz swój czas, aby za kilka lat, a może nawet już za kilka miesięcy, ten biznes mógł funkcjonować bez Ciebie. W lepszym i gorszym czasie.

Pamiętaj, że nie sztuką jest pracować dużo, a pracować mądrze. A do tego zdecydowanie potrzebna jest strategia rozwoju.

Danuta Piasecka – przedsiębiorca, trener i doradca biznesowy (ponad 5 000 godzin indywidualnej pracy z klientami). Ukończyła studia licencjackie i magisterskie na kierunku matematyka finansowa i matematyka stosowana oraz studia podyplomowe na kierunku MBA SME. Promotorka tworzenia i rozwijania świadomych i trwałych biznesów budowanych przez kobiety. Dowiedz się więcej: www.danutapiasecka.pl