Reklamy
Pełen potencjału nasz Świat Własności Intelektualnej
Nasze myśli tworzą rozwiązania techniczne, marki, projekty, naszą rzeczywistość. Wszystko, co nas otacza, miało swój namacalny początek w myślach twórcy. To niesamowite! Ten nieograniczony potencjał tkwiący w ludziach, w człowieku przesądził, że zajmujemy się właśnie własnością intelektualną.
Tak specyficznie myślimy o prawie własności intelektualnej, w potocznym rozumieniu o dziedzinie prawa chroniącej zarówno rozwiązania techniczne, takie jak wynalazki, te bardziej estetyczne, jak wzory, projekty, czy też marki budujące wrota do naszych firm i produktów. Dla nas to jednak coś więcej niż dziedzina prawa, to obszar, który wspiera i ma nierozerwalny związek z kreatywnością człowieka, jego szczególnymi talentami, rozwojem, z każdą firmą mniejszą, średnią czy tą gigantyczną.
Każde przedsiębiorstwo, jedno- czy wieloosobowe, ma pewne zasoby, które powinno zauważyć i świadomie chronić. Do najważniejszych zaliczają się te, które dotyczą własności intelektualnej. Czym jest zatem owa własność intelektualna (ang. intellectual property, skrót IP)? To wytwory ludzkiego umysłu przedstawione w materialnej postaci, jak wynalazki, wzory przemysłowe (design), znaki towarowe, tajemnice przedsiębiorstwa czy utwory. Nazywane są dobrami niematerialnymi i stanowią kluczowe składniki majątku firm.
Ich wartość polega na przyznaniu im legalnej strategicznej przewagi konkurencyjnej firm, dzięki której „wyłącza się” z pewnych działań konkurencję. Innymi słowy, jest to prawnie dozwolony monopol wspierający firmę na konkurencyjnym rynku. Dobra te to często oryginalne i nowatorskie efekty twórczej działalności człowieka, całych zespołów wynalazców, projektantów, menedżerów czy marketingowców. Innowacyjne rozwiązania, rozpoznawalne marki dla wielu okazują się „żyłą złota” i zmieniają wartość przedsiębiorstw. Wśród praw wchodzących w skład własności intelektualnej można wymienić m.in.:
- prawa własności przemysłowej, w tym patenty na wynalazki, wzory użytkowe, znaki towarowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych, oznaczenia geograficzne;
- prawa autorskie i prawa pokrewne;
- tajemnice przedsiębiorstwa;
- ochronę wizerunku, ochronę baz danych itp.
Co możesz chronić prawami WI? (WI – własność intelektualna, ang. IP – intellectual property)? Możliwości jest wiele:
Niezmiernie ważne jest to, że ochrona daje niesamowite możliwości zarobkowania i rozwoju finansowego, terytorialnego każdej firmy.
Monetyzuj swoje prawa własności intelektualnej i stosuj przemyślaną strategię!
Wartość można uzyskać poprzez:
– bezpośrednie wykorzystanie praw własności intelektualnej, tj. poprzez zintegrowanie ich z produktem;
– uzyskanie licencji na znaki towarowe, począwszy od tych globalnie rozpoznawalnych, np. postaci z filmów, bajek, i nanoszenie ich na własne produkty;
– uzyskiwanie licencji na dane wzory produktów, np. zabawek, elektroniki, opakowań, mebli etc.;
– chronienie unikatowych złożonych receptur, sposobów produkcji;
– pobieranie opłat za programy komputerowe, aplikacje, zdjęcia, filmy czy muzykę;
– pozyskiwanie finansowania w oparciu o prawa własności intelektualnej;
– kreowanie działań marketingowych w oparciu o zarejestrowany znak towarowy;
– tworzenie swojego innowacyjnego i atrakcyjnego rynkowo produktu poprzez tworzenie lub nabywanie innowacyjnych linii technologicznych opartych na patentach;
– sprzedaż lub licencjonowanie praw osobie trzeciej;
– stworzenie barier wejścia na rynek konkurencji lub zmniejszanie zagrożenia ze strony konkurencyjnych substytutów (przykłady własne oraz za: Światowa Organizacja Własności Intelektualnej, https://www.wipo.int/sme/en/ip-valuation.html).
Podstawowe sposoby komercjalizacji praw WI
Brzmi być może w sposób złożony, ale de facto na tym opiera się cały współczesny biznes.
Aby jednak zarabiać, musisz zacząć tworzyć i chronić swoje zasoby własności intelektualnej.
Warto podkreślić, że to, co daje zaskakujące i znaczące efekty, to całościowe, strategiczne i konsekwentne podejście do praw WI w firmie. Każda firma powinna wprowadzić politykę zarządzania prawami WI.
Jak można zabezpieczać i tworzyć zasoby praw własności intelektualnej w firmie?
Poprzez podejmowanie następujących aktywności:
- nabywanie od pracowników oraz podmiotów zewnętrznych praw własności
intelektualnej lub praw do korzystania z innowacyjnych rozwiązań;
- zgłaszanie do ochrony rozwiązań, projektów celem uzyskania praw własności
przemysłowej;
- nabywanie praw autorskich majątkowych do wypracowanych przez pracowników bądź
w ramach współpracy z podmiotami zewnętrznymi innowacyjnych rozwiązań;
- uzyskiwanie zgód na korzystanie z praw autorskich osobistych twórców;
- licencjonowanie praw;
- ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa, obejmującej wszelkie aspekty prowadzonej
działalności, w szczególności know-how techniczny;
- korzystanie z zasobów ujawnionych, „wolnych” rozwiązań w swojej własnej działalności;
- sprawdzanie konkurencji i trendów branżowych.
Ważnym aspektem jest bezpieczeństwo prawne stosowanych przez firmę/siebie rozwiązań – czy to technicznych, czy wzorów, marek, zdjęć itd. Konsekwencje naruszania cudzych praw szczególnie przy eksporcie/imporcie towarów są ogromne. Można chociażby wymienić nie tylko zakaz sprzedaży, ale zatrzymanie czy zniszczenie towarów, konieczność płacenia odszkodowania itd.
Jakie działania można podejmować, aby ten problem rozwiązać?
Między innymi:
- a) sprawdzanie dostępności – zakresu swobody korzystania z rozwiązań, w tym badanie czystości patentowej stosowanych rozwiązań;
- b) zabezpieczanie praw, w tym poprzez pozyskanie praw od pracowników i podmiotów
zewnętrznych;
- c) rejestracja znaków towarowych, wynalazków, wzorów przemysłowych, wzorów użytkowych;
- d) przejrzystość zasad korzystania/wdrażania rozwiązań innowacyjnych, w tym dobre przejrzyste umowy;
- e) ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa.
Czemu służą umowy z zakresu własności intelektualnej?
Tworzą niezbędne bezpieczne otoczenie prawne. Regulują status prawny dotyczący praw własności intelektualnej, zabezpieczając Twoje interesy, pozwalają uniknąć sporów i utraty praw do korzystania z projektów, np. do produkcji czy też uiszczania rekompensat finansowych.
Podstawowe rodzaje umów z zakresu WI, a dotyczące?
- Nabycia praw własności intelektualnej, w szczególności praw do zgłoszenia do ochrony prawami wyłącznymi, patentów, praw ochronnych na wzory użytkowe, praw z rejestracji wzorów przemysłowych, dotyczących praw autorskich majątkowych.
- Licencji: umowy licencji na prawa wyłączne, prawa autorskie, w ramach których nabywa się upoważnienie od uprawnionego z prawa własności przemysłowej lub z praw autorskich majątkowych (licencjodawcę) do korzystania z prawa własności przemysłowej lub prawa autorskiego majątkowego (licencjobiorcy) na określonym terytorium ochrony.
- Projektów badawczo-rozwojowych: umowy na realizację projektów badawczo-rozwojowych, w ramach których prowadzone są badania i prace rozwojowe, w wyniku których powstają nowe lub ulepszone technologie (know-how) lub produkty.
- Ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, NDA, zapisów dotyczących poufności do umów o pracę czy współpracy.
Czy jeżeli Twoja firma nie ma takich umów, nie zarejestrowała swoich rozwiązań, projektów, to myślisz, że zabezpieczyłeś jej i swoje interesy w sposób prawidłowy?
Co mówią inni przedsiębiorcy o zarobkowaniu dzięki prawom WI?
Na szczeblu Unii Europejskiej zbadano powody i skutki decyzji przedsiębiorców o rejestracji praw własności intelektualnej (PWI). Po rejestracji 54% właścicieli deklarowało pozytywny wpływ. Główne zidentyfikowane skutki to poprawa reputacji (52%), wzrost obrotów (39%) i możliwość wejścia na nowe rynki (37%). Ponadto małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) będące właścicielami PWI podały jako główne zalety rejestracji tych praw – zwiększenie możliwości zarobkowania, zapobieganie kopiowaniu (59%), zwiększone bezpieczeństwo prawne (58%) i poprawa wizerunku i wartości firmy (36%). Gdy dokonano analizy według wielkości przedsiębiorstwa, kolejność dla MŚP pozostaje taka sama.
Decyzja należy do Ciebie
Czy i w jaki sposób będziesz zarabiał, czy podejmiesz decyzję, aby Twoja firma zarabiała w oparciu o prawa własności intelektualnej.
Jeżeli jesteś zainteresowany zmianą i rozwojem opartym na wykorzystaniu potencjału intelektualnego swojego i swojej firmy, zapraszamy do wspólnego tworzenia potencjału Twojej firmy. Pomożemy Ci stworzyć na miarę politykę zarządzania bazującą na dobrach własności intelektualnej. Wytypujemy prawa do ochrony, stworzymy regulaminy, umowy. Otrzymasz mentoring IP.
Od czego zacząć? Po prostu skorzystaj z wiedzy i doświadczenia ekspertów IP.
Anna Cybulka
rzecznik patentowy, IP mediator, European Trade Mark and Design Attorney, prawnik, współwłaściciel Kancelarii Prawno-Patentowej Poraj
Joanna Gwiazdowska
radca prawny, IP mediator, European Trade Mark and Design Attorney, partner w Kancelarii Prawno-Patentowej Poraj
www.poraj.com
kancelaria@poraj.com
zdjęcia: archiwum kancelarii
